Dünyadaki enerji kaynakları yenilenebilir sisteme dönüşüyor.
Her geçen gün yenilenebilir kaynaklara daha çok yatırım
yapılıyor. Peki, dünyada fosil yakıtların yerini hangi
yenilenebilir enerji kaynakları alıyor? Devletler yenilebilir
enerjiye nasıl yatırım yapıyor?
Günümüzde enerji ihtiyacı giderek artıyor. Dünyada ihtiyaç duyulan enerji
kaynaklarının birçoğu genellikle fosil yakıtlar olarak adlandırılan kömür,
petrol, doğal gaz gibi yakıtlardan oluşuyor.
Ancak tüm dünya ülkelerinin odaklandığı ve önem verdiği enerji güvenliği,
enerjinin verimli kullanımı, çevre kirliliğinin önlenmesi gibi konular,
ülkelerin fosil yakıtları kullanımını azaltma ve yenilenebilir enerji
kaynaklarına yönelme hızını artırıyor.
Yenilenebilir enerji, doğal kaynaklardan elde edilen ve sürdürülebilirliği
olan enerjiler olarak tanımlanıyor. Rüzgar ve güneş enerjisi, su gücü,
biyokütle enerjisi, deniz dalgalarının gücü ve jeotermal enerji gibi
kaynaklar yenilenebilir enerji kaynağı olarak isimlendiriliyor. Bu kaynaklar,
tükenmesi zor kaynaklar olarak değerlendiriliyor.
Yenilenebilir enerji üretimi, dünyadaki birçok ülke için büyük bir odak
noktası haline geldi. İngiliz danışmanlık şirketi Ernst and Young’ın yılda iki
kere hazırladığı Yenilenebilir Enerji Ülke Çekicilik Endeksi’nin (RECAI)
Haziran 2023 raporuna göre, Almanya ilk kez Çin’i yerinden ederek ikinci
sıraya yerleşti.
Euronews’in aktardığına göre; dünyadaki yenilenebilir enerji pazarının ilk
40’ında yer alan ülkeleri değerlendiren listede Amerika Birleşik Devletleri
birinci sıradaki yerini korudu. Türkiye üç puan yükselerek 30’uncu sıradan
27’inci sıraya yükseldi. Rapora göre, ilk beş sırada ABD, Almanya, Çin,
İngiltere ve Fransa bulunuyor.
16 Ağustos 2022’de ABD Başkanı Joe Biden, ülkenin temiz enerji
dönüşümüne 369 milyar ABD doları yatırım yapmak üzere Enflasyonu
Düşürme Yasasını imzalamıştı.
Bu yasa ABD’de temiz enerji ve ulaşım sektörü istihdamında, üretimde ve
yenilenebilir enerji projeksiyonlarında bir artışa yol açtı. Mart 2023’te
ABD’de ilk kez yenilenebilir enerji kaynaklarından elde edilen elektrik
enerjisi kömürden elde edilen enerji miktarını geçti.
Yeşil Gazete’nin aktardığına göre; yenilenebilir enerji kullanımının
artırılmasıyla, enerji sektörünün 2035 yılına kadar yüzde 63-87 oranında
sıfır ve düşük emisyonlu kaynaklardan oluşacağı öngörülüyor. 2022 ve
2027 yılları arasında ABD’nin yıllık rüzgar ve güneş PV kapasitesi
ilavelerinin yüzde 75 oranında artacağı belirtiliyor.
Enerji Günlüğü’nde yer alan habere göre; ABD’nin ilk ticari ölçekli
denizüstü rüzgar enerjisi projesi olan 806 MW’lık Vineyard RES, ekim
ayında elektrik üretimine başlayacak.
Almanya ise 2030 yılına kadar enerji üretiminin yüzde 80’ini yenilenebilir
kaynaklardan karşılamayı hedefliyor. Ülkede halen yenilenebilir kaynaklar
enerji üretiminin yüzde 46’sını karşılıyor.
Almanya’da yenilenebilir enerjilerden üretilen elektriğin tüketimdeki payı
2021’de yüzde 42,7’den 2022’de yüzde 48,3’e yükseldi. Özellikle kara
rüzgarı enerji sistemine en büyük katkıyı sağlarken, açık deniz rüzgarıyla
birlikte rüzgar enerjisi yüzde 25,9’luk bir paya sahip oldu. 100,5 TWh ile
karadaki rüzgar üretimi bir önceki yıla göre (89,4 TWh) yaklaşık yüzde
12,4 daha yüksek oldu.
24,7 TWh ile açık deniz rüzgar türbinlerinden elde edilen üretim, bir
önceki yılın 24,0 TWh rakamının yüzde 2,9 üzerinde gerçekleşti.
Güneş enerjisi yüzde 11,4’ü oluştururken, biyokütle ise yüzde 8,2 oldu.
Hidroelektrik ve diğer yenilenebilir enerji kaynakları ise kalan yüzde 2,8’i
oluşturdu. Genel olarak, 2022’de yenilenebilir enerjilerden üretim 233,9 TWh
olup, bir önceki yılki 215,5 TWh rakamının yaklaşık yüzde 8,5 üzerine çıktı.
Çin’de rüzgar ve güneş enerjisi üretiminde önemli bir artış yaşanıyor.
Global Energy Monitor (GEM) tarafından yapılan yeni araştırmaya göre;
Çin’in 2030 yılı için belirlediği hedeflere erken ulaşacağı öngörülüyor.
Pekin, dünyanın önde gelen güneş paneli tedarikçisi konumuna gelerek
son yıllarda küresel güneş paneli maliyetlerini ciddi oranda düşürdü.
Güneş enerjisinin yanı sıra rüzgar enerjisinde de büyük atılımlar yapan
Pekin yönetimi, karada ve denizde rüzgar enerjisi toplam kurulu gücünü
dünya sıralamasında ilk 7 ülkenin toplam kapasitesine eşdeğer konuma
getirdi.
Çin; İç Moğolistan, Sincan, Gansu ve kıyı bölgelerde yeni rüzgar
projelerine hazırlık yaparak, 2025’ten önce kurulu gücüne 371 gigawatt
daha ekleyerek küresel rüzgar enerjisi filosunu neredeyse iki katına
çıkarmayı amaçlıyor.
İklim kriziyle mücadelede konusunda da anahtar ülke olarak görülen
Çin’de, küresel ısınmayı 1,5 derece hedefi altında tutmak için sera gazı
salımlarını düşürmeye yönelik çabalar sürüyor.
İngiltere’nin 1 Ekim 2022-28 Şubat 2023 tarihlerini kapsayan dönemde
yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretimi kış boyunca tüm hanelerin elektrik
ihtiyacını karşılayacak seviyeye ulaştı. İngiltere’nin hidroelektrik, rüzgar ve
güneşten elektrik üretimi 47 teravatsaat oldu. AA’da yer alan habere göre; bu
üretim, ülkede kış döneminde tüm hanelerin ya da yıl boyunca 16 milyon
hanenin elektrik ihtiyacını karşılayacak seviyeye denk geldi.
Fransa’da ise geçtiğimiz şubat ayında Ulusal Meclis ve Senato,
Yenilenebilir Enerji Hızlandırma Yasasını kabul etti.
Yasa, çevreye duyarlı olmayan arazileri, örneğin ana yolların sınırındaki
arazileri ve büyük otoparkları güneş panellerinin kurulumu için serbest
bırakmayı amaçlıyor. Tasarı, 2050 yılına kadar açık deniz rüzgar sahaları
ve şebeke bağlantıları için mekansal planlamayı zorunlu kılıyor. Mekansal
planlama, ülkenin çok yıllı enerji çerçevesiyle aynı zamanda 2024’te kabul
edilecek.
Enerji Günlüğü’nün aktardığına göre; yenilenebilir enerji hedeflerini revize
eden İtalya da 2030 yılına kadar yenilenebilir kapasitesini iki katından
fazla artırmayı planlıyor.
İtalya, temiz enerji kaynaklarının 2030’da ülkenin toplam enerji
tüketiminin yüzde 40’ını karşılamasını hedefliyor.
Yunanistan’ın ise rüzgar enerjisi kapasitesinde büyüme ivmesi dikkat
çekiyor. Yunanistan Rüzgar Enerjisi Derneği’nin istatistiklerine göre; Atina
yönetimi, içinde bulunduğumuz yılın ilk altı ayında toplam gücü 252
megavatın üzerinde olan 77 rüzgar türbinini şebekeye bağladı.
Yunanistan rüzgar enerjisi kapasitesine yapılmış olan söz konusu son
eklemeler, 290 milyon ABD Doları’nı aşan yatırıma karşılık geliyor. Ayrıca
2023’ün ilk yarısının sonu itibarıyla büyük çoğunluğu önümüzdeki 12 ay
içerisinde şebekeye bağlanması beklenen 600 megavatın üzerinde yeni
rüzgar enerjisi santrali yapım ya da sözleşme aşamasında.
Türkiye de yenilebilir enerji yatırımlarına hız veren ülkeler arasında yer
alıyor. Türkiye’nin 2027 itibarıyla dünyada en yüksek yenilenebilir enerji
kapasitesine sahip ülkeler arasında 10’uncu sıraya yükselmesi bekleniyor.
Türkiye’nin güneş enerjisi kapasitesinin 2035’e kadar yaklaşık yüzde 500
artışla 52,9 gigavata ulaşması ve güneş enerjisinin en yüksek kurulu güce
sahip kaynak olması amaçlanıyor.
Türkiye’de 30’dan fazla güneş paneli üretim fabrikası ile yıllık 12 gigavat
kapasitede panel üretimi gerçekleştiriliyor.
