Afrika Çalışmaları Merkezi – 27 Nisan 2023
Rus Wagner Grubu, Rusya merkezli bir özel askeri şirket (PMC) olarak
bilinir ve dünya genelinde çeşitli savaş bölgelerinde faaliyet
göstermektedir. Afrika kıtasında da faaliyetlerini sürdüren Wagner
Grubu, hakkında pek çok iddia ve suçlama bulunan gizemli bir örgüt
olarak dikkat çekmektedir. Kısaca bu grubu ele aldık.
Wagner Grubu’nun Afrika’daki Faaliyetleri:
Wagner Grubu, Afrika genelinde çeşitli ülkelerde askeri ve güvenlik
hizmetleri sağlamaktadır. Bunlar arasında, şu ülkelerde bilinen
faaliyetler mevcuttur:
Libya: Wagner Grubu, 2018’den beri Libya’da faaliyet göstermektedir
ve General Halife Hafter’e bağlı güçlere destek vermektedir (1).
Orta Afrika Cumhuriyeti: 2018’den itibaren Orta Afrika
Cumhuriyeti’nde faaliyet gösteren Wagner Grubu, hükümetin
güvenliğini sağlamak ve isyancılara karşı savaşmak için
görevlendirilmiştir (2).
Sudan: Wagner Grubu’nun Sudan’da altın madenciliği ile ilgili
faaliyetleri olduğu ve ülkede güvenlik hizmetleri sağladığı
bilinmektedir (3).
Mozambik: 2021’de başlayan işbirliği kapsamında Wagner Grubu,
Mozambik’teki İslamcı militanlara karşı hükümet güçlerine destek
sağlamaktadır (4).
Wagner Grubuna Yönelik Suç İddiaları:
Afrika’daki faaliyetleri sırasında Wagner Grubu, çeşitli suçlarla itham
edilmiştir. İddialar arasında insan hakları ihlalleri, işkence ve sivillerin
öldürülmesi yer almaktadır (5).
Wagner Grubu’nun Yöneticileri ve Mali Kaynakları:
Wagner Grubu’nun lideri olarak bilinen Dmitriy Valeryevich Utkin, aynı
zamanda PMC’nin kurucusudur. Utkin, daha önce Rus özel
kuvvetlerinde görev yapmış ve şirketi 2014 yılında kurmuştur (6).
Wagner Grubu’nun mali kaynakları hakkında kesin bilgiler olmamakla
birlikte, Rus işadamı Yevgeny Prigozhin’in şirketi finanse ettiği iddia
edilmektedir (7). Prigozhin, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile
yakın ilişkileri olan ve “Putin’in Aşçısı” olarak da bilinen bir figürdür (8).
Rus Devleti ile İlişkiler:
Wagner Grubu’nun Rus devleti ile resmi bağlantısı olmasa da, örgütün
devlet destekli olduğu ve Rusya’nın dış politika hedeflerini
gerçekleştirmekte rol oynadığı düşünülmektedir (9). Rusya’nın
Afrika’daki etkisini artırmak amacıyla, Wagner Grubu’nun Afrika
ülkelerinde enerji, madencilik ve askeri alanlarda faaliyet gösterdiği
bilinmektedir.
Sonuç olarak,
Wagner Grubu, Afrika kıtasında resmi ve gayri resmi faaliyetlerde
bulunan ve Rusya’nın dış politika hedeflerini destekleyen özel bir askeri
şirkettir. Grup hakkında insan hakları ihlalleri ve sivillere yönelik
saldırılarla ilgili iddialar vardır. Rus devleti ile resmi olmayan bağlantıları
ve finansal kaynakları, örgütün Rusya’nın uluslararası çıkarlarını ve
etkisini artırmak için çalıştığına işaret etmektedir. Afrika’da faaliyet
gösteren Wagner Grubu, bölgedeki ülkelerin güvenlik ve istikrarını
etkileyen önemli bir aktör olarak görülmektedir. Örgütün Afrika’daki
varlığı, enerji, madencilik ve askeri alanlarda Rusya’nın çıkarlarını
desteklemek için yoğunlaşmaktadır. Bu durum, uluslararası toplumun ve
bölge ülkelerinin, Rusya’nın Afrika’daki etkisini ve Wagner Grubu’nun
faaliyetlerini yakından takip etmeleri gerekliliğini ortaya koymaktadır.
Kaynaklar:
(1) Lacher, W. (2020). Libya’s Fragmentation: Structure and Process in Violent Conflict. I. B. Tauris.
(2) Orta Afrika Cumhuriyeti’nde Wagner Grubu. (2019). Al Jazeera.
https://www.aljazeera.com/news/2019/7/15/russian-wagner-group-fighting-in-central-african-republic-un
(3) McKernan, B. (2019). The Russians Are Coming: Inside the Russian Mercenary Force in Sudan. The Guardian.
https://www.theguardian.com/world/2019/jan/11/russian-mercenaries-backing-sudans-al-bashir-report
(4) Cabrita, J. M. (2021). Mozambique and Russia’s Wagner Group: A Marriage of Convenience. Institute for Security Studies.
https://issafrica.org/iss-today/mozambique-and-russias-wagner-group-a-marriage-of-convenience
(5) Human Rights Watch. (2019). Libya: Evidence of Possible War Crimes in Tripoli.
https://www.hrw.org/news/2019/11/27/libya-evidence-possible-war-crimes-tripoli
(6) Troianovski, A. (2019). The Hidden Russian Hand Behind Germany’s Violent Far Right. The New York
Times. https://www.nytimes.com/2019/08/29/world/europe/germany-russia-far-right-terrorism.html
(7) Schwirtz, M., & Kramer, A. E. (2019). How Russia Meddles Abroad for Profit: Cash, Trolls and a Cult
Leader. The New York Times.
https://www.nytimes.com/2019/11/11/world/africa/russia-madagascar-election.html
(8) Roth, A. (2018). Putin’s Chef, a Troll Farm and Russia’s Plot to Hijack US Democracy. The Guardian.
https://www.theguardian.com/world/2018/feb/18/putin-chef-troll-farm-russias-plot-hijack-us-democracy
(9) Galeotti, M. (2019). The Russian ‘Wagner Group’: The Mercenary Variable in Russia’s Out-Of-Area
Operations. The Royal United Services Institute.
https://rusi.org/publication/rusi-newsbrief/russian-%E2%80%98wagner-group%E2%80%99-mercenary-variable-russia%E2%
Makale Bağlantı Sayfası: https://www.afrikacalismalarimerkezi.com/rus-wagner-grubunun-afrika-faaliyetleri/
