Altın Sertifikası
Murat Turgut
Doç. Dr. İbn Haldun Üniversitesi
Türkiye’de yatırım alternatifleri oldukça kısıtlıdır. Yatırım denince hane halkı ev, konut veya arsa alımını düşünmektedir. Bunda hane halkının haklılık payı olabilir. Ancak bu ürünlere ulaşma sürecinde birikimlerin nasıl değerlendirildiği de oldukça önemlidir. Bu noktada da karsımıza ya döviz ya da altın yatırımı çıkmaktadır. Altın da yurtdışından dolar ile ons üzerinden alındığı için dolar tek yatırım aracı gibi görünmektedir. Maalesef Türkiye bu kısır döngüyü kıramamıştır.
Yeni uygulamaya konulan “altın sertifikası” darphane nezdinde bulunan altınları almak-satmak anlamına geldiği için yeni bir altın talebi doğurmayan çok özgün bir yatırım aracı olarak karşımıza çekmiştir. Bunun geniş kitlelere iyi anlatılması ve ülkemize neler kazandırabileceğinin iyi kavranması elzemdir.
Altın sertifikasına yatırım, doğrudan altına yatırımdan farklı bir süreç değildir. Yapılan darphane nezdinde bulunan gram altınların alınıp satılmasına imkan verilmesidir. Altın sertifikasına yatırım özellikle altın yatırımcısı için
bir milat olacağını belirtebiliriz.
Altın Sertifikası, bankalar nezdinde yüksek makas yüzünden alınınca satılamayan, satılınca geri alınamayan bir enstrümanı likit hale getirmiştir. Yani cok az bir spread ile altın alıp satma imkanını bize vermektedir.
Aynı gün ayni vakitte bankadan alım satım yapan kişilerin bazen neredeyse yüzde 2’ye yakın kayıpları olmaktadır. Bunun ötesinde altın sertifikası likit bir piyasa oluşturduğu için artık her kitleden yatırımcı altın alıp satabilir hale gelmiştir. Çok ufak bir birikim ile mesela 20 lira ile bile altına yatırım artık teknik olarak mümkündür.
Yine de sürecin daha verimli çalışması ve beklentileri tam karşılaması için şu konuların tartışmaya açılması faydalı olacaktır:
- Şu anki hali ile sistem yatırım hesapları üzerinden t+2 esasi ile çalışmaktadır. Ancak zamanla bu sistemin t+0’a geçmesini olası görüyorum. Yani bu işlemin bir para piyasası işlemi gibi kurgulamaya çalışmak daha faydalı olabilir.
- Fiziki teslim ile ilgili kısıtlar yüzünden kritik edilmesi acımasız bir eleştiridir. Her ne kadar yakın bir zamanda fiziki teslim de bu işin içine girecek olsa da şu soruyu sormadan geçemiyorum; Türkiye de finansal sistem üzerinden alınan altınların yüzde kaçı fiziki teslim talebi ile alınmaktadır. Yapılan bu kritik, sistemin geneline bakıldığında iyi niyetli olmaktan uzaktır.
- İşlemlerin yatırım hesabı üzerinden değil doğrudan banka sistemi üzerinden iletilebilmesi gerekir. Burada bazı sıkıntıların olması mümkündür ancak sistem kaydi sistem olduğu için sermaye piyasası işlemi olarak kurgulanmıştır. Buna bir istisna konarak sistem yatırım hesabı açmadan da kullanılabilmelidir. Esasen işlem bir para piyasası işlemidir. İnsanlara alışkın oldukları şekli ile sunulursa daha iyi ve etkili olacaktır.
- Sisteme erişim için herkesin kullandığı bir ara yüz uygulamaya alınmalıdır. Bunun için en iyi ve pratik çözüm ise e-devlet uygulaması olabilir. E-devlet portalından darphane üzerinde açılacak bir hesap üzerinden işlemler yapılabilmelidir. Darphane bu işin görünen yüzü, işi yapan ise bir kamu bankası olabilir. Bu detaylar ise üzerinde daha iyi çalışılarak netleştirilmelidir.
- Alım satım makasından kazanılan tatlı kar sona ermiş olacağı için bazı bankaların bu işlemi yapmakta ayak direttiği görünmektedir. Bu nedenle müşterilerin bu platforma kayması engellenmektedir. Düzenleyici kurumlar buna tedbir almalı altın sertifikası alım satımına aracılık yapmayanlara altın alim satım yetkisini vermemelidir.
- Artık Türkiye’de faizsiz bir menkul kıymet üzerinden yatırım yapma imkanı doğmuştur. Bu enstrümandan konut ve TOGG projelerinde de istifade edilmelidir. Toplam bir altın sertifikası üzerinden satılacak TOKİ konutlarının ödemesi pek tabidir. Bu da altın sertifikası ile yapılabilir. Aynı yöntem TOGG alımlarında da kullanılabilir.
Özetle;
Kurulan sistem son zamanlarda para ve sermaye piyasalarında ciddi bir dönüşüm getirebilecek bir altyapıdadır. Bu fırsat çok çok iyi değerlendirilmeli rant çevrelerinin bunu ezmesine izin verilmemelidir.
Ülkemize hayırlı olması temennisi ile.
SON GÖRÜŞLER
